Descrizione:
Informacja o autorach:
Zespó autorów skada si 32 amerykaskich specjalistów zajmujcych si gównie histori, histori wojskowoci, antropologi, politologi czy wreszcie pisaniem biografii. Wielu sporód nich to wykadowcy akademiccy, pisarze i felietonici. Redakcji tej ksiki podj si Robert Cowley zaoyciel kwartalnika o historii wojskowoci, wspóredaktor publikacji powiconej kampaniom wojskowym oraz autorytet w dziedzinie I wojny wiatowej.
Zespó autorski historii kontrfaktycznej wiata tworz:
William H. McNeill, Barbara N. Porter, Victor Davis Hanson, Josiah Ober, Lewis H. Lapham, Barry S. Strauss, Cecelia Holland, Theodore K. Rabb, Peter Pierson, Ross Hassig, Geoffrey Parker, Thomas Fleming, Ira D. Gruber, David McCullough, Alistair Horne, Caleba Carra, James M. McPherson, Stephen W. Sears, Tom Wicker, Robert Cowley, James Chace, David Clay Large, Dennis E. Showalter, John Keegan, Williamson Murray, David Fromkin, Theodore F. Cook Jr , Elihu Rose, Arthur Waldron, Ted Morgan, Robert OConnell, Stephen E. Ambrose. Wymieniony na kocu autor napisa równie ksik Kompania braci o synnej amerykaskiej kompanii piechoty spadochronowej biorcej udzia w ldowaniu w Normandii i zdobywajcej Orle Gniazdo Hitlera. Na jej podstawie powsta 10-cioodcinkowy serial o tym samym tytule, a producentami wykonawczymi byli Steven Spielberg i Tom Hanks. W tej kompani suy te onierz, którego losy stay si kanw scenariusza filmu Szeregowiec Ryan.
Struktura ksiki
Ksika jest uoona chronologicznie i obejmuje 2700 lat udokumentowanej historii ludzkoci, lecz przedstawionej w nowatorski sposób, akcentujcy szanse i przypadki, ludzkie wady lub predyspozycje, które mogy zadecydowa o innym od znanego nam przebiegu dziejów ludzkoci. Skada si z 33 rozdziaów: 20 duszych i 13 krótszych.
Przesanie ksiki
Historia kontrfaktyczna, zwana te alternatywn, od lat fascynuje nie tylko historyków. Próby odpowiedzi na pytanie co by byo gdyby wci podejmuj rzesze artystów, filmowców i pisarzy. Budz one w równym stopniu ciekawo, co kontrowersje. Jednak warto to pytanie zadawa by lepiej poznawa rónorodne uwarunkowania wanych wydarze, by doceni geniusz lub intuicj poszczególnych jednostek, czy wreszcie wysiek caych spoeczestw. T ksik otwiera dylemat: czy powstaaby religia ydowska albo chrzecijastwo gdyby w 701 r. p.n.e. Asyryjczycy zdobyli Jerozolim? Ich klsk spowodowaa tajemnicza zaraza Autorzy opisuj te wydarzenia trwajce zaledwie uamki sekund (!), np. ocalenie Aleksandra przed spadajcym toporem, który móg przerwa jego ycie w wieku 21 lat, zanim sta si Wielkim.
Karty amerykaskiej historii te czsto zapisywa przypadek np. mga, która pomoga wygra George owi Washingtonowi w 1776 r. i w konsekwencji powstay Stany Zjednoczone.
W czasie trwajcej przez 6 lat II wojny wiatowej wiele decyzji Hitlera wpyno na ostateczn przegran. Np. John Keegan wskazuje, e gdyby po zwycistwie w Grecji wiosn 1941 r. zaatakowa Turcj i Bliski Wschód zdobywajc potrzebn mu rop i dopiero potem Zwizek Radziecki, miaby znacznie wiksze szanse na sukces. Przykady mona by mnoy
Kwestie nad którymi zastanawiaj si autorzy, to:
1. Zaraliwe alternatywy. Zaraza, która ocalia Jerozolim, 701 rok p.n.e.
2. Dobry sen moe zdziaa cuda
3. Ani ladu, gdzie bya Grecja. Persowie wygrywaj pod Salamin, 480 rok p.n.e.
4. Podbój niedokonany. Przedwczesna mier Aleksandra Wielkiego
5. Furor Teutonicus: Las Teutoburski, 9 rok n.e.
6. Lekko rozjanione Wieki Ciemne. Konsekwencje dwóch klsk
7. mier, która ocalia Europ. Mongoowie zawracaj, 1242 rok
8. Gdyby nie takie mokre lato. Krytyczne dziesiciolecie, lata 20. XVI wieku
9. Gdyby wita Liga si nie zawahaa
10. Powicenie Hernana Cortesa. Tenochtitlan, 30 czerwca 1521 roku
11. Odparcie angielskich poncych okrtów. Wielka Armada triumfuje, 8 sierpnia 1588 roku
12. Nieprawdopodobne zwycistwo. Amerykanie mogli przegra rewolucj na 13 sposobów
13. George Washington ryzykuje
14. Co osonia mga. Rewolucyjna Dunkierka, 29 sierpnia 1776 roku
15. Wadca wiata. Stracone szanse Napoleona
16. Napoleon wygrywa pod Waterloo
17. Gdyby nie zgubiono zgubionego rozkazu. Robert E. Lee upokarza Uni, 1862 rok
18. Kanny konfederatów i inne scenariusze. Jak wojna domowa moga przybra zupenie inny obrót
19. Wietnam w Ameryce, 1865 rok
20. Co by byo gdyby roku 1914. Wojna wiatowa, której nie powinno by
21. Imperium Bismarcka: poronione.
22. Dzikuj, ale nie chc cygara
23. Zawieszenie broni z rozpaczy
24. Jak Hitler móg wygra wojn. Atak na Bliski Wschód, 1941 rok
25. Co zniszczy taksówkarz
26. Triumf dyktatorów
27. Nasza katastrofa pod Midway. Japonia zatrzaskuje puapk, 4 czerwca 1942 roku
28. Przypadek zaginionych lotniskowców
29. Klska D-Day. Atomowe alternatywy w Europie
30. Radziecka inwazja na Japoni
31. Pogrzeb w Berlinie. Zimna wojna robi si gorca
32. Chiny bez ez. Gdyby Chiang Kai-shek nie zaryzykowa w 1946
33. Tarapaty uniknite?
Zalety ksiki
Fachowo: Wiarygodne rozwaania na temat historii kontrfaktycznej s moliwe tylko w gronie fachowców. Dlatego publikacj tworzyli wybitni historycy, którzy nie pierwszy raz mierzyli si z tym tematem;
Przystpna forma: niektóre eseje czyta si jak powie, s dusze i krótsze rozdziay, do wyboru;
Uniwersalno: Rozwaania Co by byo gdyby s doskona metod przybliania historii bez wzgldu na wiek i zainteresowania czytelnika. Oprócz walk, bitew, wojen, kadziony jest nacisk na osobowo postaci historycznych, znaczenie przypadku;
Alternatywa dla powanych rozwaa historycznych jest bardzo pouczajca;
Ciekawa lektura jest po prostu wcigajca.
Redakcja ksiki: Elbieta Olczak
|
